Zakłady ubezpieczeń otrzymując żądanie zwrotu pobranej opłaty likwidacyjnej często zarzucają przedawnienie roszczenia wskazując, że w tego typu sprawach zastosowanie ma termin 3 letni. Klienci, którzy otrzymują taką odpowiedź najczęściej przyjmują to twierdzenie za pewnik i zaniechują dalszych działań.
Częsta praktyka ubezpieczycieli – wskazywanie 3 letniego terminu przedawnienia.
Ubezpieczyciele odmawiając zwrotu pobranej opłaty likwidacyjnej wskazując na przedawnienie roszczenia, powołują się na brzmienie art. 819 § 1 k.c. zgodnie z którym, roszczenie z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech.
W przypadku tak uzasadnionej odmowy zwrotu warto rozważyć wystąpienie na drogę postępowania sądowego. Większość sądów rozpoznaje naruszenie prawa materialnego przez zakłady ubezpieczeń, które niewłaściwie stosują przepis 819 k.c. Możemy tu przywołać choćby wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Mokotowa z dnia 4 listopada 2015 r. (sygn. akt I C 2739/15), który został w pełni utrzymany przez Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w wyroku z dnia 4 listopada 2006 r. (sygn. akt V Ca 542/16).
Roszczenie o zwrot pobranej opłaty likwidacyjnej nie ma charakteru ubezpieczeniowego.
W ocenie sądu zakład ubezpieczeń nie miał podstaw, aby w danym stanie faktycznym zastosować art. 819 k.c. bowiem żądanie powoda nie dotyczyło roszczeń z tytułu umowy ubezpieczenia. Żądanie zwrotu opłaty likwidacyjnej oparte było o zapłatę wobec zakończenia obowiązywania umowy mającej charakter nienazwanej. Co prawda umowa, która wiązała strony zawierała postanowienia dotyczące ubezpieczenia sensu stricte, jednak roszczenie o zwrot pobranej opłaty likwidacyjnej nie ma charakteru ubezpieczeniowego a dotyczy części kapitałowej umowy. Nie można zatem oceniać przedawnienia tego roszczenia przez pryzmat przepisów dotyczących umowy ubezpieczenia. W ocenie sądu w sprawie zastosowanie ma art. 118 k.c, w myśl którego termin przedawnienia wynosi dziesięć lat (jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej).
10 letni termin przedawnienia roszczenia o zwrot opłaty likwidacyjnej.
Orzecznictwo sądowe jest coraz bardziej ugruntowane w odniesieniu do obowiązującego terminu przedawnienia w tego typu sprawach. Przytoczyć można choćby wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 23 grudnia 2015 r. (sygn. akt III Ca 1237/15). W uzasadnieniu sąd także nie miał wątpliwości, że roszczenie o zapłatę pobranej opłaty likwidacyjnej nie jest roszczeniem, które wynika z umowy ubezpieczenia. Roszczenie, którego domaga się powód jest roszczeniem o zapłatę kwoty bez ważnej podstawy prawnej. Roszczenie o zwrot pobranej opłaty likwidacyjnej jest roszczeniem o nienależne świadczenie, co do którego ma zastosowanie 10 letni termin przewidziany w art. 118 k.c.